Ranya

GPS  36.255816, 44.883399
Ranya ilçesi
1789 yılında Osmanlı İmparatorluğu döneminde kurulan Ranya ilçesi, Süleymaniye iline bağlıdır. Süleymaniye kentine 130 km mesafededir. Orta ölçekli bir kasaba olan Ranya ilçesi yöre halkı tarafından Kürtçe siyah dağ anlamına gelen Keva Raş olarakta bilinir. Ranya'da çok popüler turistik mekanlar bulunur. Darband suyu, Ranya Ormanı ve Ganav alanını bunlardan bazılarıdır. Ranya'nın önemli köyleri Daretu, Şawry Akoya, Betwate, Seruçava, Zewi Xoşewisti'dir. Bu köylerin çarpıcı manzaraları vardır. Son derece verimli bir toprağı olan bölgede ziraat yaygındır. Ranya halkı Kürd halkının zalim Saddam rejimine karşı 5 Mart 1991 yılında başlattığı ayaklanmanın öncülüğünü yapan ilçedir. Bu yüzden Derwazey Raperin, Ayaklanmanın Kapısı olarak adlandırılır. 

Ranya Ormanı
Daristan-i Ranya, ranya orman anlamına gelir ve şehir merkezinin sadece 1 km doğusunda yer almaktadır. Orman, 600 dönümü kapsayan ve Keva Raş, ya da siyah dağ zinciri eteklerinde, Ranya Kakadize anayolu üzerindedir. Çam ağaçlarıyla dolu orman ve çevresindeki yeşil kuşak piknik ve gezi için mükemmel bir yerdir.

Kure Goye Kaynağı
Kure Goye su kaynağı Kaladize ilçesi ile Ranya anayolu üzerinde, Ranya'nın 5 km doğusunda yer almaktadır. Yerliler baharları bazı cilt hastalıklarının tedavisi için buraya gelir. Suyunun deva olduğuna inanılır.

Benari Hajila
Hajila dağı Ranya ilçesi ile Çarkurne kasabası arasında bulunur. Hajilah dağ zinciri bir turizm alanıdır. İnsanlar taze su ve temiz hava için bölgeyi ziyaret ederler.

Betvata (Sar-Aşkavtan)
Ranya şehir merkezine 20 km uzaklıkta yer alan Betvata'nın olağanüstü coğrafyasında yaylar, şelaleler, bahçeler ve bol tarım arazileri bulunmaktadır.

Darband-i Ranya (Ranya Boğazı)
Darband-i Ranya Türkçe adıyla Ranya Boğazı, ilçenin 6 km doğusunda yer alan çekici bir alandır. Küçük nehri ve Darband köprüsü muhteşem manzara sunar.

Doll-i Akoyan ve Şavra Doll-i Akoyan (Akoyan Vadisi)
Doll-i Akoyan ve şavra Doll-i Akoyan (Akoyan vadisi) ve Şavra kendine has yeşilliği ve doğal manzarası ile karakterize olmuş bir dağlık alandır. Ranya ilçesinin 19 km batısında yer almaktadır.

Şamşara
Şamşara Ranya ilçesinin 7 km güneydoğusunda yer almaktadır. BurasıAsur imparatorluğu döneminde M.Ö 2000'lerde Ranya ve Pişdar çevresindeki bölgenin başkentidir. Danimarkalı arkeolog ekibi 1957 yılında bölgeyi kazıyarak hikayesinin 4 bin yıl öncesine dayandığını keşfetmişlerdir.

Dieme Köprüsü
Ranya ilçesine bitişik mesafede olan Dieme Köprüsü tarihi bir köprüdür. 1957 yılında Danimarkalı arkeologların yaptığı kazılar sonucu Diemé tepelerinde Warka, Houry ve Asur dönemlerine ilişkin bir tapınak ve birçok tarihi belgeyi keşfetti.

Gor u Gulzer Mezarı
Gor u Gulzer Mezarı (Kürtçe: Gor u Gulzer Shrine) Ranya ilçesinin 15 km batısında Akoyan vadisinde Kişan köyü yakınlarında bulunur. Tapınak halini alan mezar yanyana yatan, Gor ve sevgilis Gulzer mezarlarını içerir. Bu antik aşk hikayesi 400 yıl öncesine gider.

Taht- ı Horşidi Haver Zamin
Taht-i Horşid-i Haver Zamin (Kürt Horşid konağı) bir turizm alanıdır ve Ranya ilçesinin sadece 20 km batısında bulunur. Betvata köyü yakınlarında yer almaktadır. Bu anıtın yapımı 2000 yıl geriye gider.