site sections

Diller

kurdistan map

KÜRDİSTAN'A DAİR

Arazi ve Çevre

Çevre ve Arazi

Kurdistan fiziki coğrafyası, arazi yapısı ve iklim koşulları itibariyle zengin bir çeşittliliğe sahiptir. Güneye dağru çöl iklimine yaklaşan sıcak ovalar, kuzeyde yüksek sıra dağlar, yaylalar, ormanlık alanlar, münbit vadiler, ovalar ve göller Kürdistan´ın doğasına, büyük bir renklilik katar. Kürdistan'ın en belirgin fiziksel özelliği dağlık olmasıdır.

Kuzey batısında ortalama 600-800 metre yükseklikteki İç Anadolu düzlüklerini, batısında Akdeniz den bir seti andıran Zagros-Toros sıra dağları ayırır. Kuzeyden Karadeniz boyunca Doğuya uzanan Potus dağlarının kolları Kürdistan'ı sarar.Güney Doğu Toroslar Malatya’dan itibaren Mezapotomya Ovası'nı geniş bir yay gibi çevreleyip bir omurga gibi Güney Kurdistn’ı kuzeybatı ve güneydoĝu yönünde boydan boya aşan Zagros daĝrıyla buluşur. Hakkari düĝümünden başlayarak Güneydoĝuya doĝru uzanan yalçın Zagros sıradaĝları Güney Kurdistan’ı ikiye ayıran doĝal bir set gibidir. Kürdistan Zagros, Toros ve Pontus, Amanos dağlarının güney doğusunun üçte ikisini kapsar. Doğusunda Horasan sınırları, kuzeydoğu İran'ın Alburz dağlarının doğu bölümüne kadar uzanır. Güneyi doğusunda ise Belucistan'la sınırdaştır.

Bu coğrafya içinde yer alan Kürdistan Bölgesi'nde de yüksek dağlar vardır. Kürdistan'ın Doğu ve Kuzey parçalarının kesiştiği uç 3748 metre yüksekliĝindeki Dalenper Daĝı'dır. Zagros sıra daĝlarının doğu ve batı yakası üzerindeki diĝer yüksek zirveler şunlardır; Kandil Daĝı 3782 metre, Gelala 3364, Çelçeşme 3416 metredir. Zagrosların batı yakasında yani Irak Kurdistan kesiminde ise Türkiye-Irak sınırını boydan boya kapsayan daĝ kümesinde bulunan  Seri Korava 3603 metre, Dolareş 3449, Huwarabtê 3168 metredir. Bıradost yöresinde Helgurd zirvesi 3607 metre, Rewandız yöresinde Hindrin daĝı 2793 m., Süleymaniye yakınında Pıre Magrun daĝı 3183 m., başlıca zirveleridir.

Kürdistan William Eagleton’un deyimiyle, ''kükreyen akarsuların, gölgeli kanyonların ve asma köprülerin'' ülkesidir.