استان اربیل

شهر اربيل
شهر اربيل پايتخت كردستان عراق است و 418 متر از سطح دريا ارتفاع دارد. اربيل یکی از کهن ترین شهرهای کردستان و جهان است. در (350 کم) شمال بغداد و (90 کم) شمال کرکوک واقع شده است. تاريخ آن به تقريبا به (600 ق. م) باز می گردد و اسم اين شهر در نوشته هاى (3000 ق. م) سومرى به نام (اوربلُم ـ اوربيلُم) و در نوشته های بابلى با اسم هاى (اربائيلو) آمده است. این شهر یکی از کهنترین مهدهای پیدایش انسان است.
غار معروف (شاندر) که در این خطه واقع شده، مهد بشریت است و تاریخ بودن زندگی انسان در این غار به بیش از (60) هزار سال برمی گردد و مهد پیدایش انسان نیاندرتال است. روستای (چه می) به (12) هزار سال قبل از میلاد تعلق دارد و نشانهایی در خود دارد كه حاکی از تحولی بزرگ در تمدن انسان و تمام شدن دوره غارنشینی و آغاز دوره کشاوه رزی و دامداری است.
این شهر دارای بیش از (200) هوتل و موتل گردشگری و (150) رستوران است، همضنین بیش از دهها مسجد قدیمی و آثارهای تاریخیست. چندین پارک و (3) پارک گردشگری، چندین شهر بازی، دهها بازار بزرگ و پیشرفته و مللی را در خود جا داده. بیش از ده دانشگاه و چندین دانشکده، موزه خانه های فرهنگی، کتابخانه عمومی و دهها مکان گردشگری در این شهر و بیرون از شهر موجود است.

تاریخ اربیل (هه ولیر)
تاريخ آن به عصرهاى قديم و تقريبا به هزاره ششم قبل از ميلاد باز مي گردد، در نوشته هاى سومرى وبابلى با اسم هاى مختلف مانند: (اوربيلم ـ اربيلا ـ اروبل ـ اربائيلو) ذکر شده. در آن دوره اربيل به عنوان مركز پرستش اله (عشتار) بوده. در سال (331 ق. م) جنگ پر آوازه (گوگمل) در (30 کم) شهر اربیل و میان هردو سپاه (داریوش هخمنشی) و (اسکندر مقدونی) رویداده که منجر به شکست هخامنشیان شد. داریوش سپاهیان خود را در کناره راست رودخانه گرد آورده و اسکندر بر آنها یورش آورده و در جنگی خونین او را شکست داد، این جنگ منجر به انقراض هخامنشیان شد.
به همین جهت تاریخ نویسان یونانی نام اربیل را به دروستی (اربيلا) در كتب مختلف تاريخى نگاشتند و همين امر باعث شده كه همه دنيا به اين شهر اهميت بدهند همـﭽنان كه در طول تاريخ حايز اهميت بوده. همین جنگ تبدیل به اساس محکم براى بسيارى از تابلوهاى نقاشىِ بنام ِجهانى و مستندهاى تاريخى و كارهاى هنرى اروپايى شد، همچنین تبدیل به مبانى استوارى براى شناخت شرق و كردستان گردید.

موقعيت جغرافيايى
اربيل از شهرهاى بزرگ عراق شمرده ميشود و فاصله ی آن تا بغداد حدود (360) كيلومتر است، همچنین با شهر موصل (80) کیلزمتر فاصله دارد. مساحتش نزديك (15214) كيلومتر مربع است. از سوی شرق به استان سليمانيه و از غرب به هر دو استان دهوك و نينوى متصل مي شود، استان كركوك در جنوب و تركيه و ايران در جهت شمال آن قرار مي گيرند، این استان قریب به (25000000) دوملیون و پانصد هزار تن جمعیت دارد.